CUR-Aanbeveling 122:2018
Ontwerpen en vervaardigen van betonconstructies met gebruikmaking van de doorgaande sterkteontwikkeling van beton

CUR-Aanbeveling 12\82:2018 Ontwerpen en verva\mardigen van betonconstructies \mmet gebrui\fma\fing va\mn de doorgaande ster\fteo\mntwi\f\feling van beton CUR-Aanbeveling 122_cov-CROW.indd 2 21-06-18 12:11 Over CROW CROW bedenkt slimme en praktisc\fe oplossingen voor vraagst\bkken over infrastr\bct\b\br, openbare r\bimte, verkeer en vervoer in Nederland. Dat doen we samen met externe professionals die kennis met elkaar delen en toepasbaar maken voor de praktijk. CROW is een onafhankelijke kennisorganisatie zonder winstoogmerk die investeert in kennis voor n\b en in de toekomst. Wij streven naar de beste oplossingen voor vraagst\bkken van beleid tot en met be\feer in infrastr\bct\b\br, openbare r\bimte, verkeer en vervoer en werk en veilig\feid. Bovendien zijn wij experts op \fet gebied van aanbesteden en contracteren. Praktische kennis direct toe\fasbaar Colofon CUR-Aanbeveling 122:2018 Ontwerpen en vervaardigen van betonconstr\bcties met gebr\bikmaking van de doorgaande sterkteontwikkeling van beton Delft, j\bni 2018 \bitgave CROW, Ede artikeln\bmmer AA122: 2018 projectmanager en rapporte\br ing. M.J. van der Vliet foto omslag J\brjen Talsma eindredactie Samenspreken dr\bk Scanlaser bv, Zaandam prod\bctie CROW Media bestellen Deze \bitgave is via de webs\fop bij CROW te bestellen. Zie voor de act\bele verkoopprijs www.crow.nl/s\fop CUR-Aanbeveling 122_cov-CROW.indd 4 21-06-18 12:11 CUR-Aanbeveling 122:2018 Ontwerpen en vervaardigen van betonconstructies met gebruikmaking van de doorgaande sterkte- ontwikkeling van beton Het bereiken van een sustainable ontwerp met voldoende constructieve veiligheid op de lange duur 2 3 Inhoud Voorwoord 5 1 Onderwerp en toepassingsgebied 7 1.1 Onderwerp 7 1.2 Toepassingsgebied 7 2 Specificatie van het beton 9 3 Constructieve aspecten 11 3.1 Algemeen 11 3.2 Bepaling van de rekenwaarde van de betondruksterkte 11 3.3 Aanwijzingen voor het gebruik van NEN-EN 1992-1-1 bij gebruik van de doorgaande sterkteontwikkeling 11 4 Betontechnologische aspecten 15 4.1 Algemeen 15 4.2 Aanvullende eisen bij NEN-EN 206 Beton - Specificatie, eigenschappen, vervaardiging en conformiteit 15 5 Uitvoeringsaspecten 17 5.1 Algemeen 17 5.2 Nabehandeling 17 5.3 Temperatuursinvloeden 17 6 Titels van vermelde normen 19 7 Literatuur 21 5 Eind 2012 is de Green Deal 'Verduurzaming beton- keten' gesloten tussen de overheid en het MVO Netwerk Beton, waarin 30 partijen (bedrijven en brancheorganisaties) in de betonketen deelnemen. Het doel van deze Green Deal is een 100% duurzame betonketen in 2050, plus het zetten van concrete stappen daartoe op korte termijn. In vervolg hierop hebben in februari 2016 ruim 60 organisaties besloten een nationaal Betonakkoord te sluiten. Dit akkoord is eind 2017 gepubliceerd en vervolgens ondertekend door een groot aantal opdrachtgevers en marktpartijen. De ambitie van het Betonakkoord is 'een verder dalende CO 2-uitstoot met als ondergrens 30% CO 2 ? reductie in 2030 ten opzichte van 1990, en een intentie tot 49% reductie in de keten'. Een van de maatregelen om deze voorgenomen CO 2- reductie te realiseren is het gebruikmaken van de door- gaande sterkteontwikkeling van met name trage bind- middelen. Voor bepaalde toepassingen kan dan met minder bindmiddel worden volstaan. Een bijkomend voordeel van het gebruikmaken van de doorgaande sterkteontwikkeling van beton is dat scheurvorming in de verhardingsfase wordt beperkt. Dit is met name een voordeel bij constructies met massabeton. SBRCURnet heeft in 2015 de Preadviescommissie Beton (druk)sterkte na 91 dagen verharding ingesteld, die begin 2016 adviseerde om hiervoor een CUR- Aanbeveling op te stellen. Daarnaast kreeg de beton- mortelindustrie het advies om de borging van de sterkteontwikkeling aantoonbaar te maken binnen de certificatieregeling. Ten aanzien van dit laatste punt zijn gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van de beton- mortelsector en zijn in deze Aanbeveling richtlijnen opgenomen voor het registreren van de benodigde gegevens in een centrale database. Deze CUR-Aanbeveling is bedoeld voor: ? constructeurs die in hun ontwerp de sustainability willen optimaliseren en/of scheurvorming in verhar- dend beton willen beperken; ? leveranciers van betonmortel, die de gevraagde betonsterkte moeten leveren, aantonen en borgen; ? uitvoerende bouwbedrijven die een bijdrage willen leveren aan sustainability of hun bouwplanning willen optimaliseren. Deze publicatie werd opgesteld door Voorschriften- commissie 2283 Beton met 91-daagse sterkte, die bestond uit: Simon Wijte (voorzitter), René Albers, Leo Dekker, Jan de Goede, Paul Minartz, Niels Punt, Angelo Sarabèr, Henk Sliedrecht, Jurjen Talsma, Theo de Veer, Edwin Vermeulen, Roland van de Weert en Martin van der Vliet (coördinator). De NEN-commissies 353 039 'Beton' en 351 001 09 'TGB-Betonconstructies' stemmen in met de inhoud van deze CUR-Aanbeveling. De publicatie is mede mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van Rijkswaterstaat, Cement&BetonCentrum, SKKB, VOBN, BFBN, Orcem en Vliegasunie. Voorwoord 6 7 Onderwerp en toepassingsgebied 1 1 .1 Onderwerp Deze Aanbeveling bevat: ? richtlijnen voor onderzoek dat nodig is om de doorgaande ontwikkeling van de betondruksterkte van betonmengsels op een voldoende betrouwbare wijze te kunnen beschrijven; ? richtlijnen voor de wijze waarop de ontwikkeling van de betondruksterkte gedurende de tijd gebruikt kan worden bij het ontwerpen van een betonconstructie volgens NEN-EN 1992-1-1. 1.2 Toepassingsgebied De Aanbeveling is van toepassing voor gewapende betonconstructies, ontworpen volgens NEN-EN 1992-1-1, die worden vervaardigd met beton dat voldoet aan NEN-EN 206 en NEN 8005. Toelichting In principe kan bij alle bouwwerken gebruik worden gemaakt van doorgaande sterkteontwikkeling. Er zijn echter toepassingsgebieden die meer voor de hand liggen, zoals constructies met massabeton en construc- ties waarbij de druksterkte van beton slechts gedeelte- lijk benut wordt. Verder vragen sommige toepassings- gebieden op onderdelen extra aandacht (bijvoorbeeld bij pons in puntvormig ondersteunde vloeren, of bij de kans op beperking van de verwachte levensduur). Bij significant op normaalkracht belaste constructies (kolommen, wanden in hoogbouw, voorgespannen liggers) wordt het gebruik maken van de doorgaande sterkteontwikkeling ontraden. Voor beton in vochtig milieu, met: wbf >= 0,50 en klinkergehalte van het bindmiddel < 25% (m/m) kan het gebruik van de doorgaande sterkteontwikkeling mogelijk leiden tot een beperking van de levensduur. Deze mengsels zijn gevoeliger voor carbonatatie. Deze Aanbeveling is niet van toepassing bij de beoor- deling van bestaande betonconstructies. Deze Aanbeveling is niet van toepassing indien tegelij- kertijd gebruik wordt gemaakt van een of meer van de volgende CUR-Aanbevelingen: ? CUR-Aanbeveling 5:2013 Metselwerkpuingranulaat als toeslagmateriaal voor beton ? CUR-Aanbeveling 39 Beton met grove lichte toeslag- materialen ? CUR-Aanbeveling 80:2014 Beton met menggranula- ten als grof toeslagmateriaal ? CUR-Aanbeveling 106:2014 Beton met fijne fracties uit BSA-granulaten als fijn toeslagmateriaal ? CUR-Aanbeveling 112:2014 Beton met betongranu- laat als grof toeslagmateriaal. Deze uitsluiting geldt echter niet indien de vervanging van het grove toeslagmateriaal door betongranulaat niet meer bedraagt dan 50 % (V/V). ? CUR-Aanbeveling 116:2012 AEC-granulaat als toe- slagmateriaal voor beton Toelichting Bij het opstellen van deze Aanbevelingen zijn de gevolgen van het gebruik maken van de doorgaande sterkteontwikkeling niet beschouwd. Indien in deze CUR-Aanbeveling op bepaalde artikelen van vermelde normen gedeeltelijk aanvullende en/ of afwijkende bepalingen worden gegeven, blijft de rest van het artikel ongewijzigd van kracht. Indien op bepaalde onderdelen van vermelde normen geen aanvullende en/of afwijkende bepalingen worden gegeven, gelden die onderdelen onverkort, rekening houdend met het toepassingsgebied van deze CUR- Aanbeveling. Waar in een artikel van vermelde normen wordt verwezen naar een ander artikel in deze normen, welke laatste is aangevuld en/of gewijzigd in deze CUR-Aanbeveling, geldt bij doorverwijzing het gestelde in het aangevulde en/of gewijzigde artikel van deze CUR-Aanbeveling. 8 9 Specificatie van het beton 2 Van het beton, waarvan bij het constructief ontwerp gebruik wordt gemaakt van de doorgaande sterkte- ontwikkeling moeten de volgende eigenschappen zijn gespecifieerd: ? f ck de sterkteklasse, gebaseerd op de 28-daagse karakteristieke cilinder- druksterkte; ? f ck,i de karakteristieke cilinderdruksterkte bepaald na i dagen verharding, waarbij i > 28 dagen. 10 11 Constructieve aspecten 3 3 .1 Algemeen Dit artikel is bedoeld om de constructeur in staat te stellen om in de ontwerpfase op een constructief verantwoorde manier gebruik te maken van de door- gaande sterkteontwikkeling van beton. De constructeur dient op de tekeningen en in de berekening te vermelden dat gebruik wordt gemaakt van de doorgaande sterkteontwikkeling. Hij dient zowel de sterkteklasse aanduiding (gebaseerd op 28 daagse betondruksterkte) als de waarde voor f ck,i aan te geven. 3.2 Bepaling van de rekenwaarde van de betondruksterkte De rekenwaarde van de betondruksterkte f cd moet bepaald zijn met de volgende vergelijking: f cd = ?cc,t · f ck,i / ?C waarin: f cd is de rekenwaarde van de beton- druksterkte ?cc,t is een coëfficiënt voor de lange-duur effecten, gelijk aan 0,85 = k t ?cc fck,i is de karakteristieke cilinderdruksterkte bepaald na i dagen verharding ?C is de partiële veiligheidsfactor voor beton, gelijk aan 1,5 Toelichting Dit is een uitwerking van 3.1.2 (4) van NEN-EN 1992-1-1, waar de waarde voor ?cc bij gebruik van een beton- druksterkte bepaald na 28 dagen gecorrigeerd moet worden met een factor k t gelijk aan 0,85. De achter- grond hiervan is dat is aangenomen dat de sterkte- ontwikkeling van het beton zich na 28 dagen voortzet en bij conservatieve benadering na circa ½ jaar gelijk is aan 1,15 maal de waarde bij 28 dagen. 3.3 Aanwijzingen voor het gebruik van NEN-EN 1992-1-1 bij gebruik van de doorgaande sterkteontwikkeling Hierna is voor relevante paragrafen van NEN-EN 1992-1-1 beschreven hoe met f cd, fck en f ck,i moet worden omgegaan. OPMERKING De druksterkteklasse aanduiding in de norm is gelijk aan C f ck/fck,cube . en beschrijft dus de eigenschappen na 28 dagen verharding. OPMERKING Voor alle artikelen die hierna niet beschreven zijn geldt dat voor de daar beschreven waarde voor f ck ook daad- werkelijk de karakteristieke waarde van de 28-daagse cilinderdruksterkte moet worden aangehouden. 3.1.2 Sterkte (3) In afwijking van het gestelde in tabel 3.1 moeten de waarden voor f cm, E cm en de beschreven stuikwaar- den bepaald worden op basis van f ck,i . De treksterktes moeten bepaald worden op basis van f ck. (4) Bij gebruik van deze Aanbeveling is dit artikel niet van toepassing. (5) Vervang: f ck(t) = f ck voor t ? 28 dagen door f ck(t) = f ck + (f ck,i ? f ck)(t ? 28)/(i ? 28) voor t ? 28 dagen en t < i dagen f ck(t) = f ck,i voor t ? i dagen (6) Bij gebruik van deze Aanbeveling is dit artikel niet van toepassing. 3.1.6 Rekenwaarde van druk- en treksterktes (1) De rekenwaarde van de betondruksterkte is gedefinieerd als: zie 3.2 van deze Aanbeveling. 12 (2) Toelichting De treksterkte van het beton wordt niet verhoogd. Dit vanwege het ontbreken van voldoende experimentele resultaten. 3.1.7 Spanning-rekrelaties voor het berekenen van dwarsdoorsneden Lees waar f ck staat f ck,i . 3.1.9 Omsloten beton Lees waar f ck staat f ck,i . 5.5 Lineair-elastische berekening met beperkte herverdeling Lees waar f ck staat f ck,i . 5.8.8 Methode gebaseerd op de nominale kromming Toelichting De kruipeffecten zijn gebaseerd op f ck. 6.1 Buiging met of zonder normaalkracht Lees waar f ck staat f ck,i . 6.2.2 Elementen die geen berekende dwarskrachtwapening vereisen (dwarskrachtweerstand) Lees waar f ck staat ?cc,t fck,i . Toelichting De weerstand van een constructie is hier gebaseerd op de karakteristieke waarde van de betondruksterkte. Daarbij is het uitgangspunt reeds dat de sterkte van het beton zal toenemen in de tijd. Dit is gecorrigeerd door middel van het gebruik van de factor 0,85. 6.2.3 Elementen die berekende dwars- krachtwapening vereisen Lees waar f ck staat ?cc,t fck,i . 6.4.4 Ponsweerstand van platen en kolomvoeten zonder ponswapening Lees waar f ck staat ?cc,t fck,i . 6.5.2 Drukstaven (vakwerkanalogie) Lees waar f ck staat ?cc,t fck,i . 6.8.7 Toetsing van beton onder druk of afschuiving (vermoeiing) Bij toepassing van deze paragraaf mag geen rekening worden gehouden met de verhoogde betondruksterkte op een andere wijze dan reeds in het artikel in NEN-EN 1992-1-1 is beschreven. 7.2 Spanningsbeperking Lees waar f ck staat f ck,i . 8.3 Toelaatbare doorndiameters voor gebogen staven (3) Vervang 'Voor de waarde van f cd behoort geen grotere waarde te zijn genomen dan die voor sterkteklasse C55/67.' door 'Waarbij voor de waarde van f cd geen grotere waarde dan 37 N/mm² mag zijn gebruikt.' 9.2.2 Dwarskrachtwapening Lees waar f ck staat f ck,i . 9.4.3 Ponswapening (detaillering platen) Lees waar f ck staat f ck,i . 13 11 Betonconstructies met lichte toeslagmaterialen Bij toepassing van dit hoofdstuk mag geen rekening worden gehouden met de verhoogde betondruksterkte. Toelichting Bij beton met lichte toeslagmaterialen is het mogelijk dat de toename van de sterkte van het beton in de tijd niet optreedt vanwege mogelijke bezwijkmechanismen in het lichte toeslagmateriaal. 12.1 Ongewapende en lichtgewapende betonconstructies Lees waar f ck staat f ck,i . 14 15 Betontechnologische aspecten 4 4 .1 Algemeen De leverancier van de betonmortel moet op basis van onderzoek (metingen in het verleden) en de statistische interpretatie ervan voorafgaand aan de bouwwerkzaam- heden, kunnen aantonen dat het ontwerpuitgangspunt ? een bepaalde sterkte bij een ouderdom van i dagen ? tijdens de uitvoering gerealiseerd kan worden. Toelichting Voor i wordt gebruikelijk 56 of 91 dagen gehanteerd. Mogelijk kan ook voor 182 dagen worden gekozen. 4.2 Aanvullende eisen bij NEN-EN 206 Beton - Specificatie, eigen- schappen, vervaardiging en conformiteit 4.2.1 Basiseisen Voor iedere mengselsamenstelling moeten soort, hoe- veelheid, herkomst en samenstelling van bindmiddel en vulstoffen worden vastgelegd, alsmede de waterbind- middelfactor. Van het toeslagmateriaal moet worden aangegeven: type, D max en aard (gebroken of rond). 4.2.2 Bewaarprocedure proefstukken Proefstukken die op een later tijdstip dan na 28 dagen worden beproefd, moeten tot het tijdstip van beproeven onder water worden bewaard. 4.2.3 Conformiteitscontrole voor beton op prestatie-eisen Voor de aanvangsproductie en de vervolgproductie gelden de aantallen beproevingsresultaten zoals genoemd in artikel 8.2.1.3.2 van NEN-EN 206. Deze metingen moeten worden uitgevoerd op de specifieke ouderdom waarvoor de vereiste sterkte moet worden aangetoond. Geschiktheidsonderzoek Voor het geschiktheidsonderzoek dienen ten minste 15 monsters van afzonderlijke charges van ten minste 6 verschillende productiedagen te worden genomen. Bij wisselingen in de grondstofkeuze dient de leveran- cier zich ervan te vergewissen dat het desbetreffende mengsel nog steeds voldoet aan de eisen, ofwel op basis van eigen waarnemingen ofwel op basis van informatie van derden. Productiecontrole De frequentie van monsterneming en onderzoek van de kubusdruksterkte na i dagen is gelijk aan de frequentie van monsterneming en onderzoek van de kubusdruk - sterkte na 28 dagen. Bepaling standaardafwijking Bepaal van zes achtereenvolgende metingen op het tijdstip i de standaardafwijking s i. Bepaal de gecorrigeerde populatiestandaardafwijking ? i met: ? i = de grootste waarde van: ? 28 · s i / s 28 en ? 28 · i / 28 waarin ? 28 is de daadwerkelijk gemeten standaardafwijking bij continue productie (processtandaardafwijking) s i is de standaardafwijking van zes opeenvolgende metingen na i dagen s 28 is de standaardafwijking van zes opeenvolgende metingen na 28 dagen x? i is de gemiddelde waarde van zes opeenvolgende metingen na i dagen 28 is de gemiddelde waarde van zes opeenvolgende metingen na 28 dagen Voortdurend moet worden getoetst of de gebruikte schatting van de populatiestandaardafwijking ? niet te veel afwijkt van de standaardafwijking over de laatste zes meetwaarden. Hiervoor geldt de eis: 0,63 · ? < s 6 < 1,37 · ? Bepaling karakteristieke cilinderdruksterkte f ck,i na i dagen verharding. Bereken de gemiddelde kubusdruksterkte na i dagen op basis van 15 waarnemingen f cm,cube,i en bereken op basis hiervan in combinatie met ? i de karakteristieke kubusdruksterkte na i dagen f ck,cube,i : f ck,cube,i = f cm,cube,i ? 1,48 · ? i waarin: f ck,cube,i is de karakteristieke kubusdruksterkte bepaald na i dagen verharding x? x? x? 16 fcm,cube,i is de gemiddelde kubusdruksterkte bepaald na i dagen verharding ? i is de (gecorrigeerde) populatiestandaard- afwijking na i dagen verharding Uit f ck,cube,i kan f ck,i worden bepaald op basis van onder- staande tabel: Minimale karakteristieke cilinderdruksterkte f ck,i N/mm 2 Minimale karakteristieke kubusdruksterkte f ck,cube,i N/mm 2 8 10 12 15 16 20 20 25 25 30 30 37 35 45 40 50 45 55 50 60 55 67 60 75 70 85 80 95 90 105 100 115 4.2.4 Verharding bij temperaturen hoger dan 30 °C Indien de uitvoering en de leverancier verwachten dat gedurende de eerste 48 uur van de verharding de kerntemperatuur van het beton hoger zal zijn dan 30 °C, moet de waarde van f ck,i zijn bepaald op basis van metingen aan kubussen die de eerste 48 uur bij minimaal die maximaal verwachte kerntemperatuur zijn bewaard. Toelichting De kerntemperatuur is van invloed op de sterkte- ontwikkeling. Bij hogere kerntemperaturen verloopt de sterkteontwikkeling in eerste instantie sneller, maar kan de sterkte na i dagen lager zijn dan bij lagere kerntemperaturen. In plaats van alle benodigde proefstukken eerst 48 uur te bewaren bij de te verwachten maximumtempera- tuur is het ook toegestaan om een correctiefactor te bepalen waarmee de meetwaarden na i dagen voor bij 20 °C bewaarde proefstukken (Z1 t/m Z15) worden gecorrigeerd. Hiervoor dienen van één monster zes proefstukken te worden vervaardigd, waarbij drie proefstukken (X1 t/m X3) tot i dagen bij 20 °C worden bewaard en de overige drie proefstukken (Y1 t/m Y3) de eerste 48 uur bij de te verwachten maximumtempera- tuur en vervolgens tot i dagen bij 20 °C. De correctie- factor is het gemiddelde van de meetwaarden na i dagen voor Y1 t/m Y3 gedeeld door het gemiddelde van de meetwaarden na i dagen voor X1 t/m X3. De correctie-factor mag niet groter zijn dan 1,0. De bij 20 °C bepaalde meetwaarden na i dagen (Z1 t/m Z15) dienen vervolgens te worden vermenigvuldigd met de correctiefactor. 17 Uitvoeringsaspecten 5 5 .1 Algemeen In deze paragraaf worden de maatregelen beschreven die tijdens de uitvoering moeten worden genomen om de gewenste en voorspelde sterkteontwikkeling van beton mogelijk te maken. 5.2 Nabehandeling In aanvulling op NEN-EN 13670 en de nationale annex NEN 8670 gelden de volgende eisen: Beton waarbij gebruik wordt gemaakt van de door- gaande sterkteontwikkeling moet worden nabehandeld tot de betondruksterkte in het oppervlak ten minste 70% van de 28-daagse kubusdruksterkte en 50% van de i-daagse kubusdruksterkte bedraagt. De uitvoeringsverantwoordelijke dient schriftelijk te verklaren dat voldoende is nabehandeld. Toelichting Relatief traag verhardende mengsels dienen langer nabehandeld te worden om een goede kwaliteit van de buitenhuid te verkrijgen. 5.3 Temperatuursinvloeden Als de uitvoeringsverantwoordelijke verwacht dat de kerntemperatuur na het storten gelijk zou kunnen worden aan de door de leverancier gespecificeerde maximale kerntemperatuur, dient tot 48 uur na het storten de kerntemperatuur te worden gemeten. Als de kerntemperatuur de gespecificeerde waarde met meer dan 5 °C overschrijdt, dient de ontstane situatie te worden beoordeeld door de constructeur en de beton- technoloog. 18 19 Titels van vermelde normen 6 NEN-EN 206-1 Beton ? Deel 1: Specificatie, eigenschappen, vervaardiging en conformiteit, inclusief wijzigingsbladen A1:2004 en A2:2005 NEN-EN 13670 Het vervaardigen van betonconstructies NEN 8670:2018 Ontw. Nl Aanvullende voorschriften bij NEN-EN 13670: Het vervaardigen van beton- constructies NEN-EN 1992-1-1 Eurocode 2: Ontwerp en berekening van betonconstructies - Deel 1-1: Algemene regels en regels voor gebouwen 20 21 Literatuur 7 NEN 5970:2001 Bepaling van de druksterkte-ontwikke- ling van jong beton op basis van de gewogen rijpheid The pros and cons of specifying strength at 91 days, T A Harrison, ERMCO Preadvies Beton met 91-daagse sterkte, SBRCURnet, 2016 Hoe groot is de milieuwinst bij uitgestelde verharding van 28 naar 91 dagen?, Betoniek, 2015-2 Strength development of mortars containing ground granulated blast-furnace slag: Effect of curing tempera- ture and determination of apparent activation energies, Barnet e.a., Cement and Concrete Research, November 2005 22 Over CROW CROW bedenkt slimme en praktisc\fe oplossingen voor vraagst\bkken over infrastr\bct\b\br, openbare r\bimte, verkeer en vervoer in Nederland. Dat doen we samen met externe professionals die kennis met elkaar delen en toepasbaar maken voor de praktijk. CROW is een onafhankelijke kennisorganisatie zonder winstoogmerk die investeert in kennis voor n\b en in de toekomst. Wij streven naar de beste oplossingen voor vraagst\bkken van beleid tot en met be\feer in infrastr\bct\b\br, openbare r\bimte, verkeer en vervoer en werk en veilig\feid. Bovendien zijn wij experts op \fet gebied van aanbesteden en contracteren. Praktische kennis direct toe\fasbaar Colofon CUR-Aanbeveling 122:2018 Ontwerpen en vervaardigen van betonconstr\bcties met gebr\bikmaking van de doorgaande sterkteontwikkeling van beton Delft, j\bni 2018 \bitgave CROW, Ede artikeln\bmmer AA122: 2018 projectmanager en rapporte\br ing. M.J. van der Vliet foto omslag J\brjen Talsma eindredactie Samenspreken dr\bk Scanlaser bv, Zaandam prod\bctie CROW Media bestellen Deze \bitgave is via de webs\fop bij CROW te bestellen. Zie voor de act\bele verkoopprijs www.crow.nl/s\fop CUR-Aanbeveling 122_cov-CROW.indd 4 21-06-18 12:11 CUR-Aanbeveling 12\82:2018 Ontwerpen en verva\mardigen van betonconstructies \mmet gebrui\fma\fing va\mn de doorgaande ster\fteo\mntwi\f\feling van beton CUR-Aanbeveling 122_cov-CROW.indd 2 21-06-18 12:11